Publicatie Het dilemma van solidariteit
B. Widdershoven, Het dilemma van solidariteit. De Nederlandse onderlinge ziekenfondsen, 1890-1941 (Amsterdam 2005); HiZ-reeks Geschiedenis Zorgverzekeringen 1; ISBN 90-9250-195-X, uitgeverij Aksant, 336 pg.
Te bestellen bij Amsterdam University Press
In Dilemma van solidariteit staan de Nederlandse onderlinge ziekenfondsen in de periode 1890-1941 centraal. Deze fondsen, die aan het einde van de negentiende eeuw veelvuldig werden opgericht, stelden zich ten doel de gezondheidstoestand van de arbeiders en de kleine middenstand te verbeteren. Tot 1941 opereerden de ziekenfondsen, vanwege het uitblijven van een ziekenfondswet, autonoom als sociale verzekeraars in een relatief vrije markt met veel concurrentie.
De kern van de onderlinge ziekenfondsen berustte vanwege deze omstandigheden op wederzijdse afhankelijkheid en solidariteit. De onderlinge structuur bracht echter ook een spanningsveld tussen goede en slechte risico’s met zich mee. In deze studie is onderzocht hoe de fondsen omgingen met dit spanningsveld.
Aan de hand van een vergelijkende opzet, waarbij vijf verschillende fondsen uit Amsterdam, Deventer, Delft, Ede en het Bisdom Roermond gedetailleerd worden bestudeerd, schetst de auteur een beeld van de dilemma´s waarmee de bestuurders voortdurend werden geconfronteerd. Om te kunnen overleven in de open markt, dienden zij enerzijds het verzekeringssysteem gesloten te houden voor risicogroepen. Anderzijds wilden zij vanuit de onderlinge verbondenheid die aan het fonds ten grondslag lag, de verzekerden die tot de slechte risico´s gingen behoren zoveel mogelijk behoeden voor uitsluiting of achteruitgang van hun situatie.
