De geschiedenis van de Nederlandse zorgverzekering in vogelvlucht

De ziekenfondsverzekering vanaf 1941

Het Ziekenfondsenbesluit uit 1941 was een grote verbetering voor de Nederlandse gezondheidszorg. Iedereen die verzekerd was voor de Ziektewet en een inkomen had beneden ziekenfondsgrens, toen ƒ 3000 per jaar, moest zich bij een ziekenfonds voor de verplichte verzekering aanmelden.

De vrijwillige ziekenfondsverzekering van voor het Ziekenfondsenbesluit bleef bestaan voor alle andere Nederlanders met een inkomen beneden de ziekenfondsgrens, zoals ambtenaren, zelfstandigen en bejaarden. De verplichte en de vrijwillige verzekeringen werden in 1957 aangevuld met een ziekenfondsverzekering voor 65+-ers: de bejaardenverzekering.

De verplichte verzekering werd gefinancierd door inkomensafhankelijke werknemers- en werkgeverspremies. Deze nieuwe financieringsgrondslag maakte de noodzakelijke uitbreiding van de te verzekeren medische zorg mogelijk.
De Duitsers bepaalden dat het verstrekkingenpakket voor de verplichte verzekering gebaseerd moest worden op dat van de Duitse sociale verzekering. De Nederlandse ziekenfondsverzekerde kon eindelijk een beroep doen op medische zorg als ziekenhuisverpleging en specialistische hulp, tandheelkundige zorg en paramedische zorg als fysiotherapie. Specialisten, tandartsen en paramedici werden na jaren van strijd betaald voor hun verleende diensten voor de ziekenfondsverzekering.
Het Ziekenfondsenbesluit werd in 1964 door de minister van Sociale Zaken, G.M.J. Veldkamp, omgezet in de Ziekenfondswet.

De belangrijkste verandering in de ziekenfondsverzekering werd in 1986 doorgevoerd door de staatssecretaris van Volksgezondheid, J.P. van der Reijden, met de Wet Toegang tot Ziektekostenverzekeringen, WTZ. Hij schafte de vrijwillige verzekering en de bejaardenverzekering af, tot woede van de ziekenfondsen en consumentenorganisaties. Mensen moesten overgaan naar de verplichte verzekering of kiezen voor een particuliere verzekering: de Standaard Pakket Polis.


Meer informatie over de geschiedenis van de Nederlandse zorgverzekering vindt u in de Erfgoedgids.